Κονδυλώματα
Ποσοστό 50-70% των ενεργών σεξουαλικά ατόμων εκτιμάται ότι θα προσβληθούν από τον ιό HPV κατά τη διάρκεια της ζωής τους, ενώ σε κάθε σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη, με άτομο που έχει μολυνθεί από τον ιό, υπάρχει 70% πιθανότητα να μολυνθεί και ο/η σύντροφός του. Τα κονδυλώματα θα εμφανιστούν σε μόλις 10% των ατόμων που φέρουν τον ιό HPV, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις ο ιός καταπολεμάται από το ανοσοποιητικό σύστημα ή/και δεν εκδηλώνεται, παραμένοντας σε λανθάνουσα κατάσταση.
Η μετάδοση των κονδυλωμάτων γίνεται με τη σεξουαλική επαφή (κολπική, πρωκτική, στοματογεννητική), καθώς και με κάθε επαφή με το δέρμα, ή το στόμα. Η μετάδοση των κονδυλωμάτων είναι πιο εύκολη όταν υπάρχουν κλινικά ορατά κονδυλώματα, ενώ στις υποκλινικές περιπτώσεις η μετάδοση των κονδυλωμάτων είναι σημαντικά μικρότερη, αλλά όχι ανύπαρκτη. Η εμφάνιση των κονδυλωμάτων γίνεται είτε σε εσωτερικές είτε σε εξωτερικές περιοχές των γεννητικών οργάνων (εσωτερικά κονδυλώματα και εξωτερικά κονδυλώματα). Πολλές φορές, παρατηρείται και εκτεταμένη εξάπλωσή τους στις γύρω περιοχές. Ο ιός εισέρχεται στο δέρμα και τους βλεννογόνους, μέσω μικρών αμυχών στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, οι οποίες δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.
Τα συμπτώματα των κονδυλωμάτων ποικίλλουν και δεν είναι ποτέ ίδια σε κάθε ασθενή. Σε αρκετές περιπτώσεις ο ιός δεν προκαλεί εμφάνιση κονδυλωμάτων και ανιχνεύεται μόνο με κλινικά και εργαστηριακά τεστ. Ακόμη, υπάρχουν περιπτώσεις που τα κονδυλώματα δεν είναι άμεσα ορατά, καθώς καλύπτονται από την τριχοφυΐα της περιοχής. Όταν εκδηλώνονται, τα κονδυλώματα εμφανίζονται ως προεξοχές του δέρματος και μπορεί να μοιάζουν με μικρά σπυράκια ή ελιές. Το χρώμα τους μπορεί να είναι λευκό ή ίδιο με του δέρματος και πολλές φορές ο εντοπισμός τους με γυμνό μάτι είναι εξαιρετικά δύσκολος, λόγω του μικρού τους μεγέθους.
Οι χαμηλού κινδύνου γoνότυποι του ιού HPV, εκείνοι δηλαδή που ευθύνονται για την εμφάνιση των κονδυλωμάτων, μπορούν να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε σεξουαλικά ενεργό άτομο. Ο μόνος τρόπος, λοιπόν, μείωσης του κινδύνου προσβολής είναι η αποχή από τη σεξουαλική επαφή ή η επαφή μόνο με ένα σύντροφο που έρχεται σε επαφή μόνο με εσάς. Ακόμη και η χρήση προφυλακτικών δεν προσφέρει 100% προστασία από τη μετάδοση του ιού. Εάν κάποιο άτομο εμφανίσει κονδυλώματα, τότε συνιστάται αποχή από κάθε σεξουαλική δραστηριότητα, μέχρι αυτά να αφαιρεθούν πλήρως.
Επειδή η «αυστηρή μονογαμία» είναι πρακτικά ανεφάρμοστη, ο καλύτερος τρόπος πρόληψης είναι η χρήση προφυλακτικού σε κάθε σεξουαλική επαφή, η μη συχνή εναλλαγή ερωτικών συντρόφων, ο τακτικός προληπτικός έλεγχος από δερματολόγο και η εφαρμογή του εμβολίου HPV πριν την έναρξη της σεξουαλικής ζωής.
Η διάγνωση των κονδυλωμάτων είναι κλινική, καθώς η μορφή τους είναι χαρακτηριστική και θα πρέπει να πραγματοποιείται από έμπειρο γιατρό, ώστε να προτείνεται η κατάλληλη μέθοδος για τη θεραπεία της πάσχουσας περιοχής, ενώ βιοψία εφαρμόζεται μόνο στις περιπτώσεις που απαιτείται διαφορική διάγνωση κονδυλωμάτων από άλλες βλάβες που εμφανίζονται στην περιοχή και παρουσιάζουν την ίδια κλινική εικόνα, όπως είναι η σύφιλη, οι σπίλοι, τα θηλώματα, οι μυρμηγκιές, η μολυσματική τέρμινθος, οι δυσπλασίες και καρκίνοι των γεννητικών οργάνων.
Αν και σε κάποιες περιπτώσεις τα κονδυλώματα μπορεί να εξαφανιστούν από μόνα τους, συνιστάται η άμεση αντιμετώπισή τους με ειδικές θεραπείες. Ανάλογα με τον αριθμό και το μέγεθος των βλαβών, η αντιμετώπιση κονδυλωμάτων γίνεται με τις εξής μεθόδους:
- Αντιμετώπιση με καταστροφικές μεθόδους
- Αντιμετώπιση με τοπικές κρέμες, που όμως εμφανίζουν μειωμένη αποτελεσματικότητα και συχνές υποτροπές.